حسین مرادی
بیانیه ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت هفدهمین سالگرد قتل نویسندگان آزادی خواه، محمد مختاری و جعفر پوینده
در هفدهمین سالگرد قتل محمد مختاری و جعفر پوینده، یاد عزیز آن جان باختگان راه آزادی را گرامی می داریم.
مرگ جانگداز آن جان های عاشق با گذشت این همه سال هنوز بر جسم و جان
آزادی خواهان ایران و جهان آتش می زند. سهل است، حتی یادآوری این داغ
شرربار روح و روان انسان های آزاده را می سوزاند، و ای بسا برخی کسان، از
همین رو، مصلحت را در دم فروبستن و سوختن و ساختن با این داغ بدانند.
اما کانون نویسندگان ایران، هم به عنوان مدافع پیگیر آزادی بیان و ادامه
دهنده ی راه پوینده و مختاری و همه ی رهروان راه آزادی وهم در مقام جوینده
ی حقیقتِ کل قتل های سیاسی – عقیدتی موسوم به زنجیره ای، نه تنها سوختن
دراین داغ را به جان می خرد و بر این فاجعه ی اجتماعی چشم نمی بندد بلکه
درعین مقاومت در برابر هرگونه ستم و سرکوب با صدایی هرچه رساتر برای
ستمدیدگان این فاجعه دادخواهی می کند. کانون بر آن است تا زمانی که این
غده¬ی سرطانی همچنان در دل جامعه ی ایران جا خوش کرده و جولان می دهد، تا
زمانی که صداهای دادخواهانه و اعتراضی همچنان با داغ و درفش و سرکوب و
خفقان رو به رو می شوند، هیچ انسانی نمی تواند خود را آزادی خواه بنامد مگر
آن که برای جراحی و از میان برداشتن این غده ی انسان سوز و دیگر بسترهای
آزادی ستیزی در جامعه ی ایران به پا خیزد.
فاجعه ی قتل های سیاسی – عقیدتی در این سال ها بی شک از برخی جهات مهم مورد اعتراض و نقد و ریشه یابی قرارگرفته است.
اما زوایای پنهان و کتمان شده ی آن به علت فضای سنگین سرکوب و اختناق
همچنان ناروشن باقی مانده، و آنان که جرأت ورود به این زاویه¬ها را به خود
داده¬اند، از جمله ناصر زرافشان عضو کانون نویسندگان ایران و وکیل
خانواده¬های قربانیان این قتل ها، متحمل هزینه هایی بس گزاف شده اند. رئیس
وقت کمیسیون اصل نود مجلس بر همین زاویه ی کتمان شده انگشت گذاشت آن گاه که
اعلام کرد: ما در بررسی قتل های زنجیره ای به جایی رسیدیم که جلوتر از آن
نمی توانستیم برویم.
کانون نویسندگان ایران در این سال ها همواره بر چند نکته ی مهم و کلیدی
تأکید کرده که می تواند این زوایای پنهان را تا حدود زیادی روشن کند. نخست
این که شمار قتل های زنجیره ای بسی بیش از آن است که به کشتار چهار نفر
یعنی پروانه اسکندری، داریوش فروهر، محمد مختاری و جعفر پوینده محدود شود.
از آن زمان به بعد، علاوه بر ده ها نام دیگر، از این نام ها نیز به عنوان
قربانیان قتل های زنجیره ای یاد شده است: “غفار حسینی، احمد میرعلایی، علی
اکبر سعیدی سیرجانی، احمد تفضلی، ابراهیم زال زاده، مجید شریف، پیروز
دوانی، حمید حاجی زاده و فرزند خردسالش، کارون. افزون بر این، قرار بود
شمار دیگری از نویسندگان را با اتوبوس به اعماق دره پرتاب کنند، کشتاری
دسته جمعی که البته ناکام ماند. نکته ی دیگر آن که آمران این قتل ها را
باید در رده هایی بالاتر از رده ی مأموران دست چندمی از نوع سعید امامی و
مصطفی کاظمی و امثال آنها جست و جو کرد. همان مقدارِ بس ناچیز از اعترافات
متهمان که به بیرون درز کرد نشانگر این حقیقت بی چون و چراست که تصمیم گیری
در مورد این قتل ها فراتر از اختیارات کسانی بوده که به عنوان متهم معرفی
شدند”.
اما وجه مهم دیگری که کانون بر آن تأکید کرده و همچنان می کند این است
که خفه کردن مختاری و پوینده نه قتل معمولی بلکه جنایتی مضاعف است، به این
معنا که در جریان آن علاوه بر سلب حق حیات از دو انسان، آزادی خواهی و
دگراندیشی نیز به مسلخ کشیده شده است. به یاد داریم که اندکی پس از قتل های
آذر ۱۳۷۷، دادستان سازمان قضایی نیروهای مسلح به عنوان مرجع رسیدگی به
پرونده اعلام کرد متهمان درباره ی مقتولان ادعاهایی دارند که باید آنها را
با استناد به ماده ی ۲۲۶ قانون مجازات اسلامی اثبات کنند.
ماده ی ۲۲۶ قانون پیشینِ مجازات اسلامی چنین مقرر کرده بود: “قتل نفس در
صورتی موجب قصاص است که مقتول شرعاً مستحق کشتن نباشد و اگر مستحق قتل
باشد قاتل باید استحقاق قتل او را طبق موازین در دادگاه اثبات کند.” به این
ترتیب، به گفته ی مرجع رسیدگی به پرونده، قاتلان ادعا کرده بودند که
پوینده و مختاری و فروهرها را به دلایل شرعی کشته اند. این ادعا هیچ معنایی
نداشت و ندارد جز آن که این انسان ها را به دلیل عقاید دگراندیشانه و
فعالیت های آزادی خواهانه شان کشته اند. یادآور می شویم که برخی از متهمان
در دادگاه همین ادعای «استحقاق کشته شدن» را درباره ی مقتولان مطرح کردند، و
این با وجود تمام تلاش ها و ترفندهایی بود که پنهان کنندگانِ حقیقتِ
قتل¬ها برای انصراف متهمان از طرح این ادعا به کار بستند، چرا که می
خواستند و همچنان می¬خواهند مواد قانونی از نوع ماده ی فوق را، که به توحش و
آدم کشی جنبه ی قانونی می دهند، محفوظ نگه دارند تا با استناد به آنها
بتوانند به طور قانونی نیز صدا های آزادی خواهانه را در گلو خفه کنند.
پنهان سازیِ عامدانه ی همین حقیقت است که، به نظر کانون نویسندگان ایران،
جنایتی است دیگر – علاوه بر جنایت سلب حق حیات – در حق قربانیان قتل های
زنجیره ای، از جمله دو نویسنده ی آزادی خواه و دو عضو صادق و پیگیر کانون
نویسندگان ایران، محمد مختاری و جعفر پوینده. و ما همچنان دوره خواهیم کرد
داستان روشنگرانه، هرچند دردناک، این جنایت مضاعف را بر سر هر کوی و برزن،
تا آن زمان که پرده برافتد، ابعاد پنهان این جنایت برای مردم ایران و جهان
سراسر آشکار شود، آمران و عاملان آن به سزای اعمال ننگین شان برسند و زمینه
ی تکرار این توحش انسان ستیزانه از جامعه ی ایران رخت بربندد”.
در هفدهمین سالگرد قتل وحشیانه و تبهکارانه ی جعفر پوینده و محمد
مختاری، روز جمعه ۱۳ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۵/۲ بعد از ظهر مزار آن جان باختگان راه
آزادی را در امام زاده طاهر کرج گلباران می کنیم.
کانون نویسندگان ایران
۱۰ آذر ۱۳۹۴
